Rodzaj obiektu: lampy
Wytworzenie obiektu - organizacja / wytwórnia: nieznany
Datowanie opisowe: XVIII/XIX wiek
Wytworzenie obiektu - miejsce: nieznane
Technika: rzeźbiarskie > rzeźbienie
Tworzywo: przetworzony > metal; nieorganiczny > kamień > alabaster
Wymiar - średnica: 48 cm
Słowa kluczowe: Łańcut; wnętrza; Zamek; lampy; oświetlenie
Nabycie - sposób: zakup
Nota popularyzatorska:
Ampla jako lampa w kształcie misy, otwarta od góry bierze swój początek w starożytnym Rzymie, a największą popularność zyskała w XIX wieku. Najczęściej ample były wykonywane z alabastru, porcelany lub szkła. Alabaster jest to odmiana drobnoziarnista gipsu łatwa do obróbki, charakteryzuje się dużą przepuszczalnością światła i różną kolorystyką. Alabaster był używalny w rzeźbie już w starożytności w tym do wyrobu lamp. Omawiana ampla pochodzi ze zbiorów muzealnych, jest XIX wieczna, zelektryfikowana., Ma kształt bardzo głębokiej misy, górą rozszerzonej, z brzegiem wywiniętym i ozdobionym ornamentem roślinnym. Górą ozdobiona szerokim pasem ornamentu ażurowego w kształcie listków. Pośrodku brzuśca, z trzech stron, umocowane są na cienkich nóżkach okrągłe metalowe rozetki, do których zaczepione są trzy łańcuchy o owalnych ogniwach, górą schodzące promieniście do talerzyka – rozetki. Do niej jest przymocowany gruby łańcuch stanowiący główne zawieszenie ampli. Dół misy ozdobiony promieniście ułożonymi stylizowanymi liśćmi akantu, zakończonymi kwiatem, Ampla wykona jest z alabastru, rozetki z brązu (odlew), w środku misy umieszczono żarówki. . W żarówkach światło jest emitowane przez rozgrzany (w wyniku przepływu prądu) żarnik wolframowy. Mimo obecnie szerokiego stosowania żarówek nie są one tak wydajnym źródłem światła jak by się mogło wydać, ponieważ tylko około 5% powstałej energii (wynik przepływu prądu przez żarnik) zamienione jest w światło a aż 95% jest emitowane przez żarnik w postaci ciepła. Ampla ta zdobi łazienkę w Apartamencie Tureckim na parterze zamku.
Przemysław Kucia
