Tytuł: nieznany
Rodzaj obiektu: pojazdy
Wytworzenie obiektu - organizacja / wytwórnia: nieznany
Datowanie opisowe: XIX wiek
Wytworzenie obiektu - miejsce: Łódź (Europa, Polska, woj. łódzkie)
Technika: inne > montaż
Tworzywo: przetworzony > szkło; organiczny > pochodzenia roślinnego > drewno; przetworzony > metal
Słowa kluczowe: koń; Łańcut; pojazd konny; stajnia; wozownia
Nabycie - sposób: zakup
Nota popularyzatorska:
Karawan to pojazd ceremonialny o charakterze funeralnym, w którym wieziona jest trumna podczas uroczystości pogrzebowych. Karawany w 2.poł. XIX wieku miewały różną formę nadwozia, przede wszystkim od mających jedynie baldachim wsparty na podporach do zamkniętego i przeszklonego. Stosowano do nich dwukonne lub czterokonnym zaprzęgi, przy czym konie miały na sobie czarne czapraki lub długie kapy osłaniające także łby. Opisywany karawan zakupiony przez Muzeum - Zamek w Łańcucie do Muzealnej Kolekcji Pojazdów jest jednym z trzech jakie znajdują się w zbiorach. Jest pośród nich największy i najbardziej paradny. Pochodzi z Łodzi, gdzie był najprawdopodobniej używany (kwerendy wykazały jeszcze kilka bardzo podobnych do niego, jakie zachowały się na terenie Polski). Sygnowanym jest przez Zakład Kowalski G. Ewesta, który na pewno wykonał podwozie i bardzo efektowną dekorację nadwozia. Opisywany karawan ma przeszklone prostopadłościenne drewniane nadwozie zdobione bardzo bogatą dekoracją reliefową, zwieńczone ażurowym, bogato rzeźbionym grzebieniem w narożach, z pełnoplastycznymi postaciami klęczących aniołów, a pośrodku dachu krzyż wsparty na kuli z figurami dwóch kolejnych adorujących go aniołów. W każdym górnym narożu nadwozia umieszczone jest wolutowo zwinięta stylizowana kwitnąca wić roślinna z uchwytem i z sześcioboczną latarnią świecową. Podobne pseudo ślimacznice, w formie stylizowanej bardzo bogatej kwitnącej wici roślinnej umieszczono po bokach tylnej, otwieranej ściany, która unoszona jest do góry. Wewnątrz przeszklonego nadwozia umieszczone są niskie, metalowe, niklowane bariery stabilizujące ustawioną trumnę, której wysuwanie umożliwia drewniana prostokątna podstawa z czterema rolkami w narożach, przesuwanymi w dwóch wzdłużnych rowkach w podstawie oraz na środkowej metalowej szynie. Kozioł trapezowaty w formie sztywnego pseudoczapraka, na kutych giętych, esowatych wspornikach z wąskim drewnianym podnóżkiem. Przy bokach kozła krótkie niklowane uchwyty, przy siedzisku poręcz-oparcie. Karawan lakierowany jest kryjącym lakierem na czarno, zaś części reliefowe, nadwozia, czarno-złote. Wykorzystany był w filmach "Ziemia Obiecana" A. Wajdy" i "Vabank II" J. Machulskiego.
Aldona Cholwianka-Kruszyńska
