Tytuł: Plauka
Rodzaj obiektu: pojazdy
Wytworzenie obiektu - organizacja / wytwórnia: nieznany
Datowanie opisowe: XIX wiek
Wytworzenie obiektu - miejsce: nieznane
Technika: inne > montaż
Tworzywo: przetworzony > tekstylia > tkanina; substancja > skóra; przetworzony > metal; organiczny > pochodzenia roślinnego > drewno
Wymiar - szerokość: 166 cm
Wymiar - wysokość: 228 cm
Wymiar - głębokość: 310 cm
Słowa kluczowe: Łańcut; koń; pojazdy; stajnia; wozownia
Nabycie - sposób: zakup
Nota popularyzatorska:
Plauka – to kareta typowa dla terenów Śląska Cieszyńskiego. Pojazd pochodzi z końca XIX w. Jej producentem jest nieznany wytwórca ze Śląska. Zakupiona przez Muzeum-Zamek w Łańcucie do Muzealnej Kolekcji Pojazdów, gruntowny remont przeszła w renomowanej firmie Bogajewiczów w Pniewach Szamotulskiech, istniejącej w latach 1890- 2015. Plauki były pojazdami wyjazdowymi jak i do niedalekich podróży i używanymi na Śląsku Cieszyńskim dość powszechnie (jeszcze w latach. 70. XX wieku), chociaż ten typ pojazdu występował także w XIX i pocz, XX wieku w Europie Zachodniej, przede wszystkim na obszarze Niemiec. Łańcucka plauka ma najczęściej występujące w tym typie pojazdu czteroosobowe nadwozie w kształcie karet coupѐ, z drzwiami w ścianach bocznych - jednak odmiennie niż w coupѐ z nieopuszczanymi na pasach oknami i z dwuosobowym, tapicerowanym siedzeniem, jakie powiększone jest z przodu w partii płaskiego podjazdu o wąską część z dwoma bocznymi, wąskimi oknami- mieści ona węższe od głównego tapicerowane, dwuosobowe siedzenie i tyłem do kierunku jazdy. Ponad zapleckiem siedzenia przedniego znajdują się dwa bliźniacze w drewnianych ramach okna. Kozioł przylega bezpośrednio do przedniej, ściany plauki – która stanowi jednocześnie (poniżej okien) jego oparcie. Kozioł jest zadaszony z bocznymi, pełnymi ścianami, z przodu poniżej dachu plauka ma dodatkowo skórzana umbrę; z przodu podnóżka znajduje się niski drewniany fordekiel, czyli przedni błotnik. Plauka lakierowana jest w kolorze czarnym- także czarna skórą na brzegach z mosiężnymi listwami obitą ma górną częścią nadwozia w partii siedzenia głównego i bocznych ścianek kozła. Czarna skórą obity jest także dach.
Aldona Cholewianka-Kruszyńska
