Tytuł: Karabin Mauser
Rodzaj obiektu: broń
Wytworzenie obiektu - organizacja / wytwórnia: Fabryka Broni Radom
Datowanie opisowe: XX wiek
Wytworzenie obiektu - miejsce: Polska (Europa)
Technika: formowanie > formowanie hutnicze; inne > montaż
Tworzywo: organiczny > pochodzenia roślinnego > drewno; przetworzony > metal
Wymiar - wysokość: 110 cm
Słowa kluczowe: wojsko; wojna; militaria; uzbrojenie; 10 Pułk Strzelców Konnych
Nabycie - sposób: darowizna
Nota popularyzatorska:
Mauser wz. 98 był podstawową indywidualną bronią strzelecką strzelców konnych. 10 Pułk Strzelców Konnych został w nie wyposażony w 1927 r. Był to karabin wzorowany na niemieckim karabinie wz. 98 i karabinku wz. 98b, ale produkowany w kraju o kalibrze 7,92 mm². Karabin miał magazynek na 5 naboi, ważył 4,2 kg (z bagnetem 4,9 kg); ogień skuteczny do 800 m przy prędkości początkowej pocisku około 895 m/s³. Historia Mauserów sięga lat 70. XIX w., kiedy to firma braci Wilhelma i Paula Mauserów stała się uznaną marką, dostarczającą armii niemieckiej kolejnych udanych wzorów karabinów i karabinków oraz zaopatrującą w broń strzelecką kontrahentów zagranicznych. Broń systematycznie ulepszana, poprzez wprowadzanie nowatorskich rozwiązań w obrębie wszystkich jej elementów, zaowocowała produkcją najsłynniejszego dzieła zakładów – wzorem 1898. Był to karabin wielostrzałowy powtarzalny, czyli wyposażony w magazynek i wymagający każdorazowego ręcznego przeładowania. Miał zamek tłokowy, ślizgowo-obrotowy, czterochwytowy, co oznaczało, że w celu załadowania naboju należało wykonać cztery ruchy ręką. Historia polskich Mauserów zaczyna się w 1921 r., kiedy to decyzją Rady Ambasadorów przyznano Polsce wyposażenie gdańskiej fabryki karabinów. W 1922 r. w warszawskich zakładach Gerlach na Woli, które z czasem otrzymały nazwę Państwowej Fabryki Karabinów (P.F.K.), uruchomiono produkcję wiernej kopi niemieckiego wzoru 1898. W latach 30. produkowano je także w nowopowstałej Fabryce Broni w Radomiu, skąd pochodzi prezentowany Mauser. Łącznie w dwudziestoleciu międzywojennym polskie fabryki wyprodukowały przeszło 700 tyś. karabinów i karabinków systemu Mausera. Wiele z nich, ukrytych po klęsce wrześniowej, zasiliło następnie arsenał podziemia.
Joanna Kluz
Bibliografia:
Kucia P., 10. Pułk Strzelców Konnych 1918-1947, część I, Warszawa
