Tytuł: Butelka po rosolisie
Rodzaj obiektu: szkło
Datowanie opisowe: XX wiek > 1. połowa XX wieku
Wytworzenie obiektu - miejsce: Łańcut (Europa, Polska)
Technika: metalurgiczne > odlew
Tworzywo: przetworzony > celuloza > papier; przetworzony > szkło
Wymiar - szerokość: 9 cm
Wymiar - wysokość: 23.3 cm
Wymiar - głębokość: 4.6 cm
Słowa kluczowe: likiernia; alkohol; przemysł; historia miasta; Łańcut
Nabycie - sposób: zakup
Nota popularyzatorska:
Butelka po rosolisie z odlanym na brzuścu herbem Pilawa, monogramem hr. Alfreda Potockiego i nazwą miasta, a także kolorową etykietą z napisem „Uprzywilejowana Krajowa Fabryka Likierów hrabiego Potockiego w Łańcucie, Rosolis, Złotopłyn”. Pochodzi ona z ostatniego okresu funkcjonowania fabryki, której korzenie sięgają XVIII w. Zanim zaczęto produkować w niej rosolisy i inne wysokogatunkowe trunki zakład działał jako zwykła przyfolwarczna gorzelnia, produkująca okowitę. Zmiany w produkcji nastąpiły po przejęciu majątku przez I ordynata hr. Alfreda Potockiego, dzięki któremu w 1838 r. gorzelnia przekształcona została w nowoczesną fabrykę, dostarczającą na rynek najlepsze na owe czasy gatunki wódek. Oprócz likierów i rosolisów podjęto produkcję rumu, a nawet wody kolońskiej, zaś skwaśniałe fermentacje przerabiano na ocet. W 1857 r. likiernia wpisana została do rejestru Izby Handlowej w Krakowie pod nazwą „c.k. uprzywilejowana Fabryka krajowa Hr. Potockiego wyrobu rosolisów, likierów, rumu, octu i wody kolońskiej”. W 1889 r. zmieniono charakter jej produkcji i zamiast gorzelni rozwinięto rafinację. Fabryka zmieniła też swoja nazwę. W 1893 r. zarejestrowana została jako „Rafineria spirytusu ces. król. uprzyw. fabryka krajowa rosolisów, likierów i rumu Romana hr. Potockiego w Łańcucie”. Podjęto również decyzję o rozbudowie zakładu, przenosząc go w 1911 r. do nowych budynków z bardziej nowoczesnym wyposażeniem. W czasach I wojny światowej firma rozdzielona została na dwie odrębne tj. „Ces. Król. Uprzywil. Krajową fabrykę likierów rosolisów i rumu hrabiego Alfreda Potockiego. Podzwierzyniec-Łańcut” oraz „Rafinerię spirytusu uznaną za wolny skład hrabiego Alfreda Potockiego. Podzwierzyniec-Łańcut”. Pierwsza pozostała własnością prywatną IV ordynata hr. Alfreda Potockiego, druga zamieniona została w spółkę o nazwie „Towarzystwo dla przemysłu spirytusowego i chemicznego. Spółka akcyjna w Łańcucie”. Jednocześnie podjęto budowę nowej rozlewni wódek gatunkowych, ukończoną w 1922 r. Podstawą produkcji w likierni był spirytus z rafinerii, a także esencje likierów dostarczane przez miejscową fabrykę Wilford LTD.
Joanna Kluz
